وقف و مسائل روانشناختی

پرسش1: از‌آنجا‌که با ازدواج نیمی از دین حفظ می‌شود و خانواده مقدس‌ترین نهاد اجتماعی، و جدایی منفورترین حلال است:

الف) آیا والدین می‌توانند از پول زکات فطره و مانند آن، به‌منظور حفظ نهاد خانواده برای فرزندان خود، کتاب و لوح فشرده تهیه کنند و هزینة جلسات آموزشی را بپردازند؟
ب) می‌توان کتاب و لوح‌ فشردة مربوط به خانواده را وقف سیّار کرد؟ یعنی مثلاً بگوییم که خانواده‌ای از این مجموعه استفاده کند و سپس به خانواده‌ای دیگر تحویل دهد و آنها نیز پس از استفاده به خانوادة دیگر دهند، و این روند به همین ‌گونه ادامه یابد.
همه مراجع: الف) «زکات فطره» بنا بر احتیاط باید صرف فقرا شود؛ اما از «زکات مال» می‌توانند کتب و سی‌دی مناسب با دستورات شرع برای تحکیم خانواده تهیه کنند.
ب) وقف کتاب و سی‌دی برای این جهت مانعی ندارد.

پرسش2: بیماران روانی شدید، در امور شغلی و اجتماعی و تحصیلی خود مشکل دارند. آیا والدین یا اقوام و مردم می‌توانند برای کمک به هزینه‌های سنگین نگه‌داری و درمان و زندگی این بیماران مال یا زمینی را وقف کنند، یا اینکه وقف، موارد خاصی را شامل می‌شود؟
همه مراجع: مانعی ندارد که برای درمان بیماران خاصی زمین یا مالی را وقف کنند.

پرسش3: آیا از درآمد موقوفاتی که برای مطلق امور خیر وقف شده است، می‌توان به‌منظور یاری رساندن به بیماران روانی کمک گرفت؟‌
همه مراجع: بلی، کمک به معالجة این‌گونه بیماران از مصادیق کار خیر است.

پرسش4: با توجه به شدت نیاز به متخصص و مراکز مخصوص درمان بیماران روانی، آیا مشاوران اجازه دارند که خیران را ترغیب به در نظر گرفتن موقوفاتی برای مسائل مربوط به درمان بیماران روانی کنند؟
همه مراجع: کمک به معالجة این بیماران از مصادیق کار خیر است و ترغیب خیّران به این امر مستحب است.
تذکر:حتی در مسائل جزیی هم می توانید خانواده ها و اقوام را جهت دهیم. بگوییم می توانید نذر کنید که مثلا داروهای یک سال یک بیمار اسکیزوفرنی را تهیه کنند بگوییم که این غلط فاحش است که نذر خوردنی است فقط. می توانیم به اقوام و والدین می توانیم بگوییم می توانید قبل از وصیت مثلا برای بیماران روانی شدید وقف کنید تا زندگی و درمانش تأمین شود


پی نوشت:
مشاوره زیر گنبد فیروزه‌ای، سیدمحمد تقی علوی، مرکز مشاوره و روان درمانی مأوا، (مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم.)